Sertavul Yaylası ‘nın Doğal Su Kaynağı
Burada konaklayanların evlerine dağıtım ağı ile taşınımı sağlanmış olan su doğal kaynak suyu olup, yayla yerleşiminin en işlek konumu olan dönemeçten sağa sapılarak girilip yaklaşık 750 metre ilerlenince evlerin bittiği koyağın içindeki yamaçlarda su gözleri görülür…
Bu su gözlerinden çıkan su, olduğu yerde oluşturulan sığa yapısı içinde biriktirilerek yayla evlerine borular aracılığı ile dağıtılır…
Suyun çıktığı konumdan (36.882933, 33.288419), suyun Göksu Irmağı’na kavuştuğu konumu (36.764548, 33.220773) yatak izi üzerinden ölçtüğümüzde, su yolunun 21 km’yi bulduğunu söyleyebiliriz… Bu iki konum arası uzaklık, kuş uçuşuyla ise 14,5 km ölçülür…
Günümüzde yaz aylarında tümüyle içme yada kullanma suyu amacıyla evlere bölüştürüldüğü için kuru çay yatağı olarak görülen bu suyun yatağı, güneydoğu yönünde Narlıdere ile Güzelyurt kırsal alanları arasından kıvrılarak ilerleyip sonunda Bayır kırsal alanına girerek doğrudan güneye doğru yönelir…
Suyun çıktığı gözlerin yükseltisi, Sertavul ana yükseltisi olarak verdiğimiz ölçü olan yaklaşık 1450 metre düzeyindedir… Su yatağının ırmak ile buluştuğu konumda ise yükselti ise 230 metreye düşer… Böylece Sertavul Suyu diyebileceğimiz bu su, 21 km süren yatak yolu boyunca 1220 metre yükselti inişi yapmış olur…
Sertavul Yaylası için yerel yönetime öneriler…
Sertavul Yaylası’nda yerel yönetimlerin üzerinde çalışıp düzenleme yaptıktan sonra yurttaşların kullanımına sunacağı iki alan, yukarıda sözünü ettiğimiz, Sertavul’u yüksekten izleyen iki tepe doruğu olarak önerilebilir… Bu tepe doruklarının doğal yapısı bozunuma uğratılmadan araç yolu ulaşım sağlanması, tepelerin toprak kayalık dokusuna uygun düzenleme ile buralardan tüm yayla yerleşiminin izlenebileceği oturma-dinlenme alanlarının yapılması, toplum kullanımına yönelik başarılı çalışmalar olacaktır…
Sertavul Yaylası ‘nda bal üretimi…
Sertavul Yaylası’nın doğu yakasında Kır olarak adlandırılan yüksek düzlükler, bal yetiştiricilerinin yılın beşinci ile onuncu ayı arasında yaklaşık altı ay kaldıkları yerlerdir… Kır olarak adlandırılan bu yüksek düzlüklerin büyük bölümü, tapu belgelerine göre Kavaközü kırsal alanı içinde yer alır… Az da olsa bazı kesimleri ise Sertavul’un da bağlı bulunduğu Narlıdere’ye, Diştaş, Kayaönü, Geçimli kırsal alanlarına yayılım gösterir…
Ak keven, sarı keven, kaya şalbası, sığırkuyruğu, karamuk ağacı, boncuk şalba, kekik, çiriş (teke sakalı), sıyırma dikeni gibi değişik türde bitkilerin çiçeklerinden toz toplayan arılar bu ıssız bölgede bal yaparlar… Kış ayları ırmak boyu yada deniz kıyısına yakın yerlere taşınan arıların kovanları, beşinci ayda alçak yerlerin ısınmasıyla daha yeni yeşerip çiçeklenmeye başlayacak olan yayla düzlüklerine, buraya taşınır… Arıların kovanlarda topladıkları balların sağılma işlemi, sekizinci ayın son günlerinde gerçekleştirilir…
Bal sağma işlemi bittikten sonra bir kaç ay daha beklenip sonunda onuncu ay dolmadan yeniden ırmak kıyısı alanlara kovanlar taşınır… Sertavul çevresi yayla damı alanların ıssız kalıp yerleşime açılmaması bal arılarının sağlıklı yaşam alanı bulması açısından çok önemlidir…
Sertavul Yaylası’nın doğu ile batı yön açıklarında uzayıp yayılan yayla damı yüksek düzlüklerde kesinlikle yapılaşmanın olmaması, araç geçiş yoğunluğuna izin verilmemesi, verici dalgalarının etkisine açılmaması, bal üretiminin üst düzey değerlerde var olup yaşaması açısından çok önemli olup bunun korunması için kurumlar arası iş birliği ile gerekli önlemler alınmalıdır…
Sertavul Yaylası ‘nda koyun yoğurdu üretimi…
Yine bu yayla damı düzlükleri içinde görülen yer çöküntülerinin çevresini dolanan doğal kaya içi oyuntular, koyun yetiştiricilerinin yazın en az dört ay konakladıkları barınma yerlerine dönüşür…
Özellikle buraya 25 km kuş uçuşu uzaklıkta yer alan Hacıilyaslı yerleşiklerinin koyunları ile göçüp geldikleri bu alanlar, onların beşinci ayda gelip beş ay kaldıkları, koyunların ise artı iki ay daha kaldıktan sonra Hacıilyaslı’ya götürülüp döndükleri yerlerdir…
Burada yaz sonunda kıraçlaşan bitki örtüsü, yaz boyunca koyunların beslenmeleri için yeterince ot sunmaktadır… Öyle ki burada sürdürülen koyun yetiştiriciliğinin bir getirisi olarak Sertavul yayla yerleşimi içinden geçen karayolu üzerindeki dinlenme, yeme içme işletmelerinde yoğun olarak doğal koyun yoğurdu satışı yapılmakta, Sertavul’un adı doğal koyun yoğurdu ile bir kez daha ünlendirilmiş olmaktadır…
Koyunlar için doğal barınma alanları oluşturan kaya altı oyuntular ile bu kayaların çevrelediği düz çukur toprak alanlarda yaylalayan Hacıilyaslı göçerlerinin çadırlarıyla yazlık yurt tuttukları bu bölge, bal kovanlarının konulduğu yerler ile iç içe olup yine kır olarak adlandırılmakla birlikte Kavaközü kırsal alanı içinde yer almaktadır…
HAFTAYA: Sertavul Yaylası’nda Deniz Kabukluları Kalıntıları
