6 Şubat kara bir gündü. 11 ilin üstüne kara bulut çöküverdi. Hepsi yan yana, on bir il. Beton yığını bir toz oldu onları altına aldı. Kara haber bütün ülkeye yayıldı. Yerel yönetimler, gönüllüler yola çıktılar.
Mersin çok göç alan kenti. Her bir ilden gelenler yurt edinmişti. Maraş, Antep, Adıyaman, Elazığ, Diyarbakır, Hatay, Kilis, Malatya, Urfa, Osmaniye, yanı başında Adana yerle bir olmuştu.
İlk gün Mersin Cemevi kazanlarının altı yakıldı. Lokmalar pişirildi, kilisede canlara ikram edildi. “CEMEVİNDE PİŞER, KİLİSEDE YENİR” bu dayanışma ruhu, dünyaya bir ışık oldu. Bu kez yedi düvel çığlığa koştular.
Mersin’e 200-300 bin kişi geldi. 22 bin öğrenci. Üstüne pijaması ile terliği ile ya da ayak yalın. Zordu yaşam, ama dayanışma ile biraz kolaylaşıverdi.
Deprem bölgesinde canlara yardım ulaşıyordu. Her bir ilden, ilçeden cemevleri harekete geçti. Yardımlar bölgeye gönderilirken, kapılar gelenlere açıldı. Sobalar yandı, odalar ısındı. Yerlere minderler serildi. İşletmeler kapılarını açtılar. Ülkede herkes yardıma hazırdı. Ama bir şey yoktu. Yok edilen AFAD gelen organizasyonları yapamadı. Binlerce can göçük altında canlı toprak altında kaldı. Geçmiş yıllarda sabah görev başında olan asker yoktu. Yardıma koşan yerel yönetimler ne yapacağını bilemediler. Ama o yardımsever canlar, kazma, kürek, elleri ile canları toprak altından almaya çalıştılar.
Mersin Cemevi yönetimi karar aldı. Mersin’de bulunan 22 bin öğrenci içinden 500 öğrenciye burs vermek için ayağa kalktı. Cemevi bahçesinde bir konser verilmeli idi. Ama bu kez gelenler bir şey yapmalıydı. 100 lira vererek milyonları bulmalıydık. 10 bin bilet basıldı. Duyuru ile birlikte, Avusturalya, Belçika, Norveç İsviçre, Almanya, İngiltere’de canlar harekete geçtiler. Biletler bitmişti. 16 Nisan 2023 Pazar günü saat 16.00’da cemevi bahçesi tıklım dolmuştu. Gelenler sanatçı canları izlediler. Gelemeyenler de televizyonları başında izlediler. Sanatçıların sazı, sözü ile göçük altında yaşamını yitirenler adına gözyaşı döküldü. Zaman zaman coş olundu.
Alevi Kültür Dernekleri Mersin Şubesi Başkanı Hasan Kılavuz Dede, açılış konuşmasında şunu söylüyordu: “22 bine yakın depremzede öğrencinin Mersin’e geldiğini belirterek, 500’e yakın üniversite öğrencisine burs vermeye karar verdik. Kendimize dost bildiğimiz Musa Eroğu, Ender Balkır ve kızımız Ayfer Vardar’ı aradık. Seve seve geliriz, dediler. 10 bin bilet hazırlandı. Alevi kurumlarının Avustralya’dan Norveç’e dayanışma içinde biletler satıldı. Onların her birine ve siz burada olan canlara teşekkür ediyorum.”
Sunumu Ezgi Çelik ve Almanya’dan gelen Necati Şahin yaptılar.
Necati Şahin, Anadolu kokan şiir gibi konuşmaları ile izleyenlerin dikkatini sahneye odaklanıverdi.
1930 yıllarda Erzincan depreminden bir olayı anımsattı: “Deprem sonrası bölgede bulunan ceza evinde sağ kalan çoğu idama mahkum insanları serbest bırakarak; ‘Sizi bırakıyorum, çoğunuz can aldınız, buralardasınız, haydi gidin can kurtarın.’ İşte orada bulunan askerler ile birlikte bu mahkumlar binlerce canı toprak altından kurtarırlar. Sonra da bir yasa ile onlar af edilerek salıverilir.”
Ender Balkır sahneye çıkınca; Nesimi’yi gördük, Mahsuni’yi gördük, Pir Sultan’ı gördük. O küçücük curası ile nefesler ağıtlar yürekleri deldi. Birer birer göçük altında kalanların yakınlarının enkaz başlarında ağıtlarını duyar gibi olduk. Gözlerden yaşlar geldi.
Bir turna gibi sahneye gelen Ayfer Vardar ise, Yediveren Orkestrası ile bizi göklerde uçarak deprem bölgelerine götürdü. Kadınların ağıtlarına ses oldu.
Son olarak Musa Eroğlu sahne aldı. 50 yıllık sanat yaşamının yorgunluğu olmadan bir saat boyunca sazında perdeleri okşadı. Sesi Toroslardan Nurhak Dağlarına, Antep’in, Hatay’ın ovasına gittik. Yoldaşı Mahsuni, Hasan Kaplani’nin nefesleri, ağıtları ile bizleri bulutların üstünde dolaştırdı.
Üç sanatçı da özel bir dağarcık getirmişlerdi. Özenle seçilen bir ezgi demeti. Binler, sanatçıların birlikte çalıp çığırdıkları “gelin canlar bir olalım” türküsünü hep birlikte koşan alayı söylediler.
Etkinlik amacına ulaşmıştı. Yüz liralar birikince bir milyon lira olmuştu. 500 öğrenciye burs hazırdı.
Bu ülkede alevi örgütleri ve yerel yönetimler yardıma hazır. Yaraları saracaklar. Evi yıkılanlara ev yapacaklar. Ama onlara yol gösterecek bir iktidar gerek.
Yol gözüktü. Ötekiler bir araya geliyor. Berikileri gönderecek. Avrupa’da yaşayan canlar yardıma hazır, ülkeler hazır. Projeler hazır. Bu ülkede yaralar sarılacak. 15 Mayıs günü yeni bir dönem ile zorluklar aşılacak.
Konser sonunda el ele tutuşup, bir olacağız mesajı bütün dünyaya gitti. Daha çok dayanışma olacak.
Üretimi duran Hatay, Pazarcık, Malatya ovalarında üretim yeniden başlayacak. Bu halk bunu başaracak.
Emeği geçen bütün canların hak hizmetlerini kabul etsin.
Not: Resimler için Erol Kamalak ve Diren Keser ve Ali Yapalak’a teşekkürler.