Evliya Çelebi 17. y.yılda Karaman, Mut, Zeyne, Gökbelen, Aza Tepesi, Silifke Kalesini ziyaret eder. Zeyne’de, Zeynel Abidin Türbesinde yatarlar. Onun deyimi ile orada, “coş” olurlar. Sabah kalkıp, o dönemde göçer yolu olan o günkü adı ile Kürt köyü üzerinden Çoğa alanına geçerler. Evliya Çelebi eserinde buraya CEBEL OVASI der.
Yakın zamana kadar Zeyne halkı, Bayamlı, Gelin Ardıcı, Pelit Pınarı üzerinden Gökbelen’e gelirlerdi. Gün ikindi olunca katırlarına, eşeklerine patlıcan, bamya, domates, biber, yer fıstığı gibi ürünlerini sararlar, Perşembe günü akşamı Gökbelen pazarında yerlerini alırlardı. Sepetlerinin yanına yanında getirdikleri battaniye gibi yataklarını sererler, orada yatarlardı. Sabah pazar kurulunca onları satarlar, ihtiyaçlarını alırlar, Zeyne’nin yolunu tutarlardı. Bakkaldan aldıkları kağıtlı şekerleri Pelit Pınarı köyünde bekleyen çocuklara verirlermiş. (Pelit Pınarı köyünden Saim Aydın bu çocuklardan birisi.)
Gülnar – Silifke yolu Çoğa alanın ortasından geçiyor. Yolun sağında Uşak pınarı köyü tarlaları var. Onların bahçe sulama suyu yer altından çıkmış, havuz yapılmış, daha tarlalara verilmemiş. Kurak tarla diye tanımlanıyor. Nohut, buğday ekiliyor.
Yolun solunda ise Pelit Pınarı köyü tarlaları var. CEBEL OBASI / Çoğa Alanına eşim Nuran Üçyıldız ile gittik. Seka’dan iş arkadaşım Saim Aydın’ın konuğu olduk. Pelit Pınarı /Kürt köyünden emekli olan kişiler, babadan, atadan kalan yerlerine bahçeli evler yapmışlar. Evlerinde hem içme suyu var. Bahçe sulama boruları döşenmiş, vanalar konmuş. Sular akıyor. Evlerin bahçelerinde ağaçlar yetişiyor. Kiraz, ceviz, cennet meyvesi, kivi, ayva, elma ve domates, biber, fasulye yetişiyor. Üretim devam ediyor. Düz alanda kırmızı toprakta ne ekersen bire on veriyor. Biraz destek. Yol üzerinde tarlaları gezdik, alıç yedik, meyvelerini tattık.
İki kasap, bir kahve var. Rahmetli Sait Kılıç buranın yayla yeri olarak yapılanması için çok uğraş vermişti. Kurduğu elma bahçesi duruyor. Şimdilerde çocukları parsellemişler. Artık evler sıralanacak.
Yukarılara doğru tarla içlerinde Yörük evleri var. Biraz içerde ise Pelitlikte 1974’te düşen uçağın anıları yaşıyor. Oralarda gezerken, o yıllara gittik. Üç savaş uçağı geçerken, birinden dumanlar çıkıyordu. Yaralanmıştı. O bölgeye düştü. Pilot Rifat, paraşütü ile bir ağaca takılmıştı. Ekin deren köylüler onu ağaçtan indirdiler. Sonra Gülnar Kaymakamlığı onu götürmüştü. Bizde Takan İbrahim dolmuşu ile gidip, gördük. İçimiz kan ağlarken izledik. Birileri geldi, kara kutuyu götürdüler.
Çoğa alanında bir gezinti yapıverdik. 17. yy. günümüze geldik. Sağı soluna sular akmaya başlarsa, üretim başlayacak. Domates, biber, salatalık. Sonra bakarsın, lavanta bahçeleri kurulur. Tarla aralarında ormanlık, taşlık yerlerde kekikler var. Geçen günlerde yağan yağmur, onları tekrar yeşertmiş.
Kaynak: Evliya Çelebi İçel Bölgesinde. Semihi Vural. (Yayın hazırlığında olan bir çalışma.)