FLAŞ HABER:
Ana Sayfa Haber 18 Aralık 2023 140 Görüntüleme

TAŞUCU HALİLİYE CAMİSİ / 2

Gerçekte tek kat olan ancak yüksek iç yapısından dolayı iç bölümün gerisinde, ana giriş kapısının üzerinde ağaç işçiliğiyle yapılmış asma kat kadınlar bölümü de büyük terezelerle aydınlatılır. İkinci kata denk gelen düzeyde yer alan bu terezeler, alt kattaki terezelere göre küçük kalmakla birlikte caminin kuzey yüzünde, taş dikitlerle süslenmiş üç göz boşluğun üzerinde görülür. Caminin geriye kalan üç yüzünden kıble yönü olan güney durasında alt sıraya uygun olarak yine iki küçük aydınlanma terezesi vardır. Doğu yön sol yüz dura ile batı yön sağ yüz duraların ikinci kat düzeyinde, yine alt kat düzeylerinde yer alan kapı ve tereze boşluklarına uyumlu olarak üçer küçük aydınlanma terezesi yer alır. Bu terezeleri topladığımızdaysa alt katında toplam on bir kapı ve tereze gözü olan caminin üst kat düzeyinde de yine on bir küçük tereze boşluğu sayılır. Ancak ilgi çekici olan alt düzeyde yer alan iri tereze boşlukları ile üst düzeyde sıralanan küçük tereze boşluklarının üst üste gelmeyecek biçimde yerleştirilmiş olmasıdır. Bunun nedeni, yapı ustalarının içeriye aydınlatmayı ayrı yerlerden vererek aydınlanma eşitliğini üst düzeye taşımak istemelerinin yanında, tek kat olan ancak iki kat yüksekliğe ulaşan caminin ana yapı duralarında biriken yükü dağıtmış olmalarıdır.
Geleneğe uygun olarak camiye girişi kuzeyden veren ustalar yine buraya yeterince büyüklüğe ulaşan bir düzlük kazandırmışlardır. Camiye gelindiğinde ilk olarak içeriye girilen bu düzlükten cami yapısına bakıldığında solda sesgele, ortada üç göz boşluk oluşturan iki taş dikitle süslenen ana yapı ve kapısı, sağda ise kadınlar bölümüne çıkışın sağlandığı basamaklara açılan kapı yer alır. Bu yüzde ortada yer alan taş dikit süslemeli yarı açık bölümün üzeri beriye doğru çıkıntı oluşturarak kadınlar bölümünün büyüklük kazanmasına yardımcı olmuştur. İki amacı birden başaran bu beriye gelen üst kat çıkıntısı, altta taş dikitli yarı açık bölümün üzerini kapatmış olur. Bu yarı açık bölüm camiye ilk girişi veren kapıyı barındırmasının yanında camiye son gelenlerin toplandığı yerdir de. Bu bakımdan burası caminin son gelenler bölümü olur. Yine sağda sözünü ettiğimiz kapının varlığı, yörede kendisiyle çağdaş olan camilerle burayı ayırarak, kadınlar bölümüne dış yüzden ayrı giriş veren tek camiyi burası yapar. Caminin bir başka belirgin ve ayırt edici özelliği, içeriye girildiğinde görüleceği üzere tavanının tümden ağaç işi ile düz bir biçimde örtülüp kapatılmış olmasıdır. Dolayısıyla yapıda bir yumçat (kubbe) kullanılmamış olması da burayı diğerlerine göre ayrıcalıklı kılar.
Caminin içinde yer alan dilem bükeyi yaşıtlarına göre oldukça yalın ve süslemesiz görülür, ancak dilem bükeyinin iki yanında görülen yapay taş dikit kabartmaları çağdaşı olduğu camilerle örtüşür.
Caminin giriş kapısı üzerinde akbeniz (mermer) taşa Arap abecesi ile kazınarak yazılmış Osmanlıca yapı kimliğinde okuduğumuz yıl, Hicri 1324 olarak Miladi 1906/1907 yılına denk gelirken, Rumi 1324 yılı Miladi olarak 1908/1909 yılına karşılık çıkar. Bu bakımdan caminin yazıtının 2019 yılına göre günümüzden en az 110 yıl bizi geriye götürdüğünü söyleyebiliriz.
Kendisiyle benzer yaşta olan ve doğusunda kalan Sökün Camisi’ne 11,5 km, kuzeydoğu yönünde kalan Silifke Reşadiye Camisi’ne 7,7 km kuş uçumu uzaklıkta olan Taşucu Haliliye Camisi, Girne’ye 120 km, Dipkarpaz burnuna 94 km, geçmişine iz bırakan Beyrut’a ise 306 km uzaklıkta ölçülür. Caminin, İslam yönelişinin ilk kıblesi olan Mescidi Aksa / Al Aqsa Camisi’ne uzaklığıysa yine kuş uçuşu olmak üzere 521 km olarak ölçülürken, son ve kesin kıble olan Mekke içindeki Kabe’ye uzaklığı 1756 km’dir. Ayrı uydu ölçümleri sağlayıcıları kullanıldığında, bu ölçüde görülen yalnızca 6 km sapma söz konusu uzaklık değerlerinde önemli bir değişiklik oluşturmamış olur. Uydu görüntülerinden saptadığımız bir başka küçük sapma ise caminin oturum düzeninin kıble yönünü kesin olarak ve doğru ölçülerle tutturamamış olmasıdır. Buna göre caminin oturumu, kıbleye yönelindiğinde yaklaşık 10 tutaç (derece) açıyla sağa, dolayısıyla batıya doğru dönüp kaymış durumdadır. Çok önemli bir aralık olmayan bu sonuç, Silifke Reşadiye Camisi’nde yaklaşık 20 tutaç batı yöne kayma, Silifke Aleaddin Camisi’nde ise yaklaşık 10 tutaç doğuya kayma biçiminde görülür.

DEVAM EDECEK…

Tema Tasarım | Osgaka.com