Musa Kaplan’dan Hıfzı Topuz Belgeseli

“HIFZI TOPUZ’LA YÜZYILA YOLCULUK”

Belgesel Yapımcısı, Araştırmacı Yazar hemşerimiz Musa Kaplan, çekimleri biten “Hıfzı Topuz’la Yüzyıla Yolculuk” adlı belgesel filmini izleyicilerle buluşturdu. Gazeteci Yazar Hıfzı Topuz’un 96 yıllık hayatını konu alan biyoğrafi belgeselin galası, 6 Ocak’ta İstanbul Şişli’de Nâzım Hikmet Kültür Evi’nde yapıldı.

Yönetmenliğini Musa Kaplan’ın üstlendiği ve çekimlerin bir buçuk yıla yakın sürdüğü belgeselin ilk gösterimine katılanlar arasında, Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, Cumhuriyet Gazetesi yazarı Şükran Soner ve çok sayıda yurttaş yer aldı. Gazeteci Yazar Hıfzı Topuz rahatsızlığı nedeniyle geceye katılamadı.

Musa Kaplan yönetmenliğinde çekilen belgeselin seslendirmesini Ekrem Ataer yaptı. Yardımcı yönetmenliğini Deniz Gerçek ile Nermin Sarıbaş’ın, metin akışını Nermin Sarıbaş’ın, kurgusunu Rıfkı İlyasoğlu’nun ve kameramanlığını Selçuk Yaman, Sevim Eskiyurt ve Şekernaz Doğan’ın üstlendiği belgeselin DVD kapak fotoğrafı Atilla Durak’ın, grafik tasarımı ise Sevim Eskiyurt’un imzasını taşıyor.

Belgeselde, 96 yıllık yaşamına 51 kitabı sığdıran Hıfzı Topuz’un; Nâzım Hikmet Ran’dan Abidin Dino’ya, Fikret Mualla’dan Melih Cevdet Anday ve Sabahattin Ali’ye kadar uzanan arkadaşlık anılarını, “Hayatımda unutamayacağım andır”, dediği Atatürk ile el sıkıştığı günden UNESCO yıllarına kadar birçok yaşanmışlıklarını izliyoruz. Belgeselde Topuz, “UNESCO’dan sonra hayatım çok değişti” diyor ve ekliyor: “UNESCO’da bir ilan olduğunu öğrendim, adaylığımı koydum. ‘Uğraşma 80 aday var. O 80 adaydan bir kişi alınacak.’ dediler. Kazandım.” O dönemde bol bol gezme fırsatı olmuş Topuz’un. Gittiği Afrika ülkelerinden topladığı maskeler ve heykeller ile sergiler açmış.

Hıfzı Topuz’la Yüzyıla Yolculuk belgeselinin yönetmeni, Mut’lu hemşerimiz Musa Kaplan ise Hıfzı Topuz’la geçirdiği süreci ve belgeseli şöyle anlattı: “Bundan önce 3 tane belgeselimiz var. Bir tanesi ‘Son Yörükler Özgür Hayatlar’ Torosların zirvesinde konar göçer yörüklerin hayatını anlatır. Arkasından ‘Devrim Yolcuları’ 68 kuşağını anlatır. Üçüncü olarak da ‘Balat’ta Kaybolmak.’ İstanbul’daki Balat’ı çektik. Balat’ı çektikten sonra, bir arkadaşımız ‘Hıfzı Hoca’yı çekelim’ dedi. ‘Tamam’ dedik, gittik. Hıfzı Hoca’ya gittiğimizde, kendisine bunu teklif ettiğimizde, ‘Benim neyimi çekeceksiniz?’ dedi. O kadar alçakgönüllü. Onun üzerine ‘Tamam’ dedi. Biz yaklaşık olarak bir yıl, her Çarşamba ‘Hıfzı Hoca’nın evindeydik.”

Hıfzı Topuz’un gazeteci, yazar ve televizyoncu yönü ile ülkenin en büyük değerlerinden birisi olduğunu söyleyen Kaplan, “Fakat bugün bu değerden ülkenin çok da yararlandığı söylenemez. O açıdan değerli büyüğümüzün hayatını belgesel yapmak istedik. Kendisi bugün aramızda olacaktı fakat rahatsızlandığı için gelemedi” dedi.

6 Ocak’ta Nâzım Hikmet Kültür Evi’nde yapılan ilk gösterim töreni, Hıfzı Topuz’un 96 yıllık yaşam yolculuğunu anlatan belgeselin izlenmesiyle son buldu.

HIFZI TOPUZ hakkında:

1923 yılında İstanbul’da doğdu. 1942’de Galatasaray Lisesi’ni, 1948’de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1957-59 yılları arasında Strasbourg Üniversitesi’nde devletler hukuku ve gazetecilik alanlarında yüksek lisans yaptı. Ardından aynı üniversitede gazetecilik alanında doktorasını tamamladı. 1947-1958 yılları arasında Akşam gazetesinde önce istihbarat şefi, sonra yazı işleri müdürü olarak görev yaptı. İstanbul Gazeteciler Sendikası’nın kurucuları arasında yer aldı ve başkanlığını üstlendi. 1959-1983 yılları arasında Paris’te UNESCO Genel Merkezi’nde Özgür Haber Dolaşımı şefliği yaptı. Uluslararası gazetecilik örgütleri arasında mesleksel işbirliği, basın ahlâkı, gazetecilik eğitimi ve gazetecilerin korunması hakkında projeler yönetti. Hindistan’da, Filipinler’de ve Afrika ülkelerinde gazetecilik eğitimi seminerleri düzenledi. Afrika’da kırsal basın projesini oluşturdu. 1962 yılında Basın-Yayın Yüksek Okulu’nun (Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi), kuruluşu için ilk projeleri Paris’te UNESCO’nun merkezinde hazırladı. 1974-75 yılları arasında TRT’de Radyolardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini üstlendi. 1986’dan günümüze başkanlığını sürdürdüğü İletişim Araştırmaları Derneği’ni (İLAD) kurdu. Vatan, Milliyet ve Cumhuriyet gazeteleri ve çeşitli dergiler için dizi ve inceleme yazıları kaleme aldı. Galatasaray Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi’nin iletişim fakültelerinde basın, radyo-televizyon tarihi, uluslararası iletişim ve siyasal iletişim alanlarında dersler verdi.

Eserleri:

“Fransa’da Gazetecilerin Statüsü ve Asgari Ücret”, 1954 (Gazeteciler Sendikası). “Information Internationale dans la Presse Turque”, 1961. “Basın Sözlüğü”, 1968 (Gazeteciler Cemiyeti). “Kara Afrika”, 1971 (Milliyet). “100 Soruda Basın Tarihi”, 1973 (Gerçek). “Seçim Savaşları”, 1977 (Milliyet). “Uluslararası İletişim,” 1984 (Anadolu Üniversitesi). “İletişimde Karikatür ve Toplum”, 1986 (Anadolu Üniversitesi). “Lumumba”, 1987 (Yön). “Kara Afrika’da İletişim”, 1987 (Yön). “Basında Tekelleşmeler”, 1989 (Tüses-İlad). “Yarının Radyo TV Düzeni”, 1990 (Tüses-İlad). “Türkiye’de Seçim Kampanyaları”, 1991 (Tüses-İlad). “Siyasal Reklamcılık”, 1991 (Cem). “Kara Afrika Sanatı”, 1992 (Ant). “Hoşgörü”, 1995 (Unesco). “Başlangıcından Bugüne Kadar Dünya Karikatürü”, 1997 (İnkılap). “Dünyada ve Türkiye’de Kültür Politikaları”, 2001 (Doğan). “Türk Basın Tarihi”, 2003 (Remzi).

Anı:

“Konuklar Geçiyor”, 1975 (Çağdaş). “Paris’li Yıllar”, 1994 (Bilgi). “Eski Dostlar”, 2000 (Remzi). “Elveda Afrika, Hoşça Kal Paris”, 2005 (Remzi). “Fikret Muallâ”, 2005 (Everest). “Başın Öne Eğilmesin”, Eylül 2006 (Remzi). “Paris 68, Bir Devrim Denemesi”, 2008 (Agora). “Nişantaşı Anıları”, 2009 (Heyamola). “Bana Atatürk’ü Anlattılar”, 2010 (Remzi). “Gülümseyen Anılar”, 2010 (Remzi). “Ardından Yıllar Geçti” (Söyleşi), 2013 (Remzi). “Paris’te Bir Türk Ressamı”, Fikret Muallâ 2014 (Remzi). “Atatürk Sesleniyor”, 2016 (Remzi)

Roman:

“Meyyale”, 1998 (Remzi). “Taif’te Ölüm”, 1999 (Remzi). “Paris’te Son Osmanlılar”, 1999 (Remzi). “Hatice Sultan”, 2000 (Remzi). “Gazi ve Fikriye”, 2001 (Remzi). “Milli Mücadelede Çamlıca’nın Üç Gülü”, 2002 (Remzi). “Devrim Yılları”, 2004 (Remzi). “Tavcan”, 2005 (Remzi). “Özgürlüğe Kurşun”, 2007 (Remzi). “Kara Çığlık” (2008 – Afrika Barış ve Dostluk Ödülü) (Remzi). “Abdülmecit; İmparatorluk Çökerken Sarayda 22 Yıl”, 2009 (Remzi). “Hava Kurşun Gibi Ağır; Nâzım Romanı”, 2011 (Remzi). “Elbet Sabah Olacaktır, Tevfik Fikret Romanı”, 2012 (Remzi). “Vatanı Sattık Bir Pula; Namık Kemal Romanı”, 2013 (Remzi). “Çılgın ve Özgür; Neyzen Tevfik’in Romanı”, 2014 (Remzi). “Şanlı Kanlı Yıllar”, 2017 (Remzi)

Öykü:

“Gizli Aşklar”, 2015 (Remzi)

Ödülleri:

1998 Sertel Demokrasi Ödülü. 2003 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü Ödülü. 2004 Lions Kulüpleri Federasyonu Atatürk Barış Ödülü. 2005 Osmangazi Üniversitesi Onursal Doktora Ödülü. 2007 36.Orhan Kemal Roman Armağanı. 2009 Çağdaş Gazeteciler Derneği Onur Ödülü. 2012 Yılı Balçova Belediyesi ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Aydınlanma Onur Ödülü.