2000 YILDIR YAŞAYAN BARAJ
Metropolis’i Coropissos olan Ketis- Kestel-Bölgesi’nin Kuzeyi Laranda bugün ki Karaman’dır. Güneyi o günün Calcadnos’u bugünün Göksu Nehri. Doğusu, Kurtsuyu Irmağı devamından Karaman’a uzanan hat. Batısı Hocantı Çayı devamından ilerleyip Karaman’a uzanan hat. Sınırları tarafımdan bu şekilde çizilen Ketis Bölgesi ne dair farklı sınır önerileri varsa da kanaatimce isabetli tanımlamalar değildir.
Odak konumuz 2000 yıldır çalışan Ketis Barajı olduğu için de burada bir Ketis Bölgesi sınırları çalışmasına girmeyeceğim.
Ketis Coğrafyası ve ekonomik bölgesinin ana ulaşım ağı Pers Yolu’dur.
Ketis Bölgesinin güney kuzey yönlerinde merkezindedir Pers Yolu.
Gittikçe ivmelenen Ketis Bölgesi kestel üretimi ve ticareti hacmi, Kestel kent merkezini metropolleştirirken gıda ihtiyacını da arttırmıştır.
Bilindiği gibi antik zamanların, ilkel üretimlerinin iki ana besin kaynağı hayvansal ürünler ve tahıldır. Ketis Dağı’nda özellikle keçi yetiştiriciliği yapılırken dağın kuzey yönlerinde tahıl üretimi yapılır.
Bugün de Coropissos da Ketis bölgesinin genelinde bugünkü Dağpazarı civarında kıl keçisi yetiştiriciliği koyun yetiştiriciliği ile birlikte 2000 yıl önce yapıldığı gibi dağlık kesimde, tahıl üretimi merkezin kuzey yönlerindeki düzlüklerde yapılır durumda.
Metropolün güneyinde yer alan Ketis topoğrafyası dağlık ve engebeli alanlardır. Buralarda tarım yapabilecek kadar su kaynakları olmakla birlikte Ketis döneminin ihtiyacı olan başta ve ana olarak buğday ve ekleri ekilebilecek alanlar yoktur.Bu nedenle Coropissos, buralarda bulunan su kaynaklarını güney yönde hemen eteğinde bulunan, kentin üzerine kurulu olduğu yarım ada tepenin zeminine 200 metre derinlikte bulunan çay üzerine su kemerleri yaparak, içme suyu ihtiyacı içinmetropole taşımış.Coropissos yerleşiminde o dönemden kalma üç adet büyük ölçekli sarnıç, su akışı düzenleme depoları, su kemerleri bugün görülebilir durumda olup sarnıçlardan biri yakın zamanlara kadar mandıra ve soğuk hava olarak kullanılıyordu.
Coropissos da Ketis zamanında tahıl türü ve benzeri ürünler tarımı yapılamayan dağlık alanlarda sadece bahçe bitkileri de denilen elma, ceviz gibi ürünlerin tarımı yapılmakta halen.Kentin, güney yönü batı tarafının önemli bir kısmı da hiçbir tarım ürünü üretmeye uygun değildir. Diğer yandan keçi üretimine çok uygun buralar, sarp dağlık alan olup, keçi koyun beslemeye yeterli maki ve ağaç türü bitki örtüsü ile kaplıdır.
Metropolün doğusu ve güneyinde durum böyleyken, kuzeyinin tamamında tahıl tarımı yapılabilecek geniş düzlük alanlar mevcuttur. Daha da ihtiyaç oluşması durumunda Pers Yolu hattı boyunca ve kapsama alanında yeni ekim alanlarına ulaşmak da olasıdır.
Öte yandan arazi olarak tahıl üretimine uygun olan güney yönünde bir sorunu var. Düzlüklerin hemen yanında yararlanılabilecek su kaynaklarının olmaması.
Beslenme sorununu tahıl yanından kuzeyinden çözen Coropissos, tahıl arazilerinin sulanması işi çözümü içinde metropolün kuzeyine yönelmiş yine.
Coropissos’un kuzeyindeki Sibila’ya.
İngiliz Tarihi Coğrafyacı Ramsay’ın dediği gibi, eteklerinde büyük ve sulak çayırlıklar olan, sarp bir tepenin başındaki Pers müstahkem mevkisi, Çaparhane’de olan Sibila’ya. Sibila su kaynalarına.
Türkçe de yağmur damlası anlamına gelen Sibila, Ketis Metropolisi ‘ne yaklaşık 10kilometre uzaklıkta. Bugünkü Kavaközü Köyü yerleşimindeki Tülütepe de.
Sibila’nın eteklerinden süzülen, farklı donanımlı üç vadisinin,deli dolu akan, Sibila Kapızı girişinde birleşen dağınık suları, çözüm olmuş, daha kuzeyde aranan çözüme.
Sekiz kilometre uzunluğundaki Sibila Kanyonu’nun dördüncü kilometresinde.
Vadi formundadır Sibila Kanyonu.
Kış dönemi sularıyla geniş bir alanda akan kanyon suları, yaz döneminde yatağında, dolu deli akan, etrafı çayırlık, yer yer ağaç varlıkları olan çay olarak akar.
Değirmenler döndürür.
Devam edecek. 25.09.2024
