Gülnar’ın Şeyh Ömer köyünden yola çıkan Mehmet Ali Sulutaş üç gün yayan yapıldak Silifke’ye ulaşır. Bucaklı’da bir tek odada okumaya başlar. Ağabeyleri, başka Gülnarlı çocuklar ile birlikte okurlar. Sonra Adana, Balıkesir, Kırıkkale, İstanbul derken yolları Kanada’ya uzanır.
Kanada’da sosyal projelerde çalışır. Kızılderili, Eskimo gibi yerli halkların sosyal, ekonomik kültürel kalkınmasında; Kanada’da sanayi ve ticaretin geliştirilmesinde bir bürokrat olarak görev alır. Orada Türk Halk Oyunları topluluğu kurulmasında ön ayak olur. Radyo ve Televizyonlara programlar yapar. TRT’nin onursal muhabirliğini yapar.
Türkiye’ye döndükten sonra üniversitede turizm, iktisat, işletme, pazarlama dersleri verir. Tarsus Karabucak Turizm Projesine öncülük yapar. Başta Mersin’de İçel Sanat Kulübü olmak üzere bir çok sivil toplum örgütlerinde proje yapılması konusunda katkı sunar.
Düşüncelerin Dansı, Ana Sütüm Türkçe, Migration Balladas (Göç Türküsü), Üçüncü Arka, Türkçe’nin Kandilleri, Türkçe’ye Kanat Gerenler, Uzun Yolun Kısası, Türkçe’nin Silifke Durağı, Tanıklığımda Silifke’nin Yoğurdu, Hoş Görü İskelesi Mersin, Düşüncelerin Dansı, Türkçe’nin Haritası (Sümerlerden Günümüze), Sular Suyunu Çekmeden, Suyu Yıkamadan İçmeyin.
Mehmet Ali Sulutaş ile Çukurova Sanat Günlerinde tanış olduk, Eğitim Sen, Alevi Kültür Dernekleri Silifke Şubesi gibi yerlerde Silifke, Taşeli yöresinde kültür ve sanat elçisi oldu. Onu Yaşar Öztürk aracılığı ile tanıdım. İyi ki tanımışım.
27 Şubat 2018 ölümüne kadar hep aramızda oldu. Mersin’de İçel Sanat Kulübü, Silifke’de hep bir şeyler yapmak istiyordu. Toplumcu yapısı çok çalışması. Onun sağlık sorunlarını da beraber getirdi.
Onu ziyaret eden çocukluk arkadaşı Ali F. Bilir:
“Hep başkalarını yazdın. Bir de kendini yaz. Anılarını yaz.”
“Tamam yazacağım” der. Kitaplarda yer almayan çocukluk anılarını yazmaya başlar. Hakka yürümeden önce yeğenlerine teslim eder. Çünkü o sırada Ali F. Bilir Amerika’da bulunmaktadır. Onunla vedalaşmaya gelemez. Ama ona bir emanet bırakılır. İşte Kendi Kendime Yaşam / Başlamadan Biten Hayatımın Romanı kitabı ortaya çıkar. Onun kadim dostu bu kitabı okuyucularla buluşturur.
Kitabı okuyunca çocukluğuma gittim. Köyümüzde okul yok. 10 km. uzaklıkta başka köyde okumak. Sonra bizleri okutmak için Silifke’ye göç eden ailem. 1960-1970’li yıllarda Silifke, Gülnar, Mut, Anamur’dan gelip okumaya gelen arkadaşlarım.
Onlar bizden önce okumuşlar, gitmişler. Ama ortaokul, lise okumaya gelen çocuklar. Çekirdek satarak çocuk okutan baba. Ovada yevmiye ile çalışıp çocuk okutan ana.
İşte onları tekrar yaşadım. Mersin’den Gülnar’a giderken dağlar, taşlar dile gelmiş. Şimdilerde o çeşmeler akmaz olmuş. Ama Hala Gülnar Kayrak’ta çınar ağacı dibinde tahta köşkler, akan çeşmelerden sular akıyor.
Arkadaşı Cevat Taylan, Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu, Ali F. Bilir ve başkaları ile yazışmalar, mesajlar. Her biri türül türül Taşeli yöresi kokuyor.
Soyadı Ne Demek Buba, Artık Okullu Olduk Sınıfları Doldurduk, Ne Güzel Cahildik, Çocukluğumuzda, Köy Kültürü (Çocuk Oyunları: Tak Tak-ı Fızzık, Lulu Lulu, Mazı ), Balıkesir Lisesi Anılar, Anılar, Kırıkkale Lisesi – Doğan Cüceloğlu – Güler Canalp, Üniversite Yıllarım, Üniversite Yıllarımın Kırıntıları, Çocukluğum ve Gençliğimin Yansıması, Suyu Yıkamadan İçmeyin, Helal Doğancığım, Türkçenin Silifke Durağı – Derleme, Atatürk, Asker ve Din Üzerine Kitap, Birazda Yarenlik, Yaşam Öyküm, Bir İnsan Bir Kent Filmi’nde Oyunculuğum, Efsane Yaşar Kemal, Ne Çektiysen Kötü Yönetimler Yüzünden Çektin, Kendi Everertini Tırman, Mustafa Sami Cüceloğlu, İnönü – Churchıll Görüşmesi, Atatürk ve Taşucu, Atatürk Silifke’de, Göz Yaşlarının Ardındaki Giz, Baş Sağlığı Dilemeye ve Taklamış Nar Bulmaya Gitmiştim Gülnar’a, Yaşamın Bir Işığı Daha Sönmüş (Sudi Abaç Ardından), Çocukluk Arkadaşım Cevat Taylan, Bir Acı Kayıp, Bir Varmış Bir Yokmuş Olmadan Zırvalamak, Umut Işıklı Mektup, Ön Okuma, Melekler ve Işık – Öykü.
İşte kayıp giden yaşam ardından kalanlar. Dostluk, arkadaşlık. İyi ki Ali F. Bilir dostumuz onun emanetini bizlerle buluşturmuş. Geçen ay Gülnar’da evinde ziyaret ettiğimiz Ali ve Sadet Bilir çifti ile sanat, edebiyat üzerine söyleşi yaptık. Yaşar Kemal, Osman Şahin, Kadir Bulut, Mustafa Yalçıner, Nihat Mustul, Yaşar Öztürk’ü andık. İşte bu kitap da orada imzalandı verildi. Bir çırpıda okudum. İçinde kendimi gördüm. Halk kültürü, halk bilimi araştırmaları ve öyküleşen yaşam.
Bize aramızdan kayıp giden bir dostun anılarını kazandırmış, emeklerine sağlık.
(*) KENDİ KEMDİMLE YAŞAM
Başlamadan Biten Hayatın Romanı
Mehmet Ali Sulutaş.
Yayına Hazırlayan: Ali F. BİLİR
Kanguru Yayınları – Ankara.