Karamanoğlu Mehmet Bey Kültür Merkezi yapısı önünde açık alana dağılı konulmuş olan belüst yontularında, Karamanoğlu Mehmet Bey (1256-1277), Balasagunlu Yusuf Has Hacip (1017-1077), Yunus Emre (1240-1320), Karacaoğlan (1606-1679), Aşık Paşa (1272-1332), Kaygusuz Abdal (1341-1444), Kaşgarlı Mahmut (1008-1075), Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938) betimlemeleri yer alır. Tapu bilgilerinde 130/9 sayılı taşınmaz alanın büyüklüğü 3758 m2 olarak ölçülüdür. Alan içinde bir de anı bulağı yerleştirilmiştir…
Bu kişiler arasında Balasagunlu Yusuf Has Hacip’in adının geçiyor olması, bazı araştırmacılarca Balkusan adı ile burayı kuran Karamanoğullarının köklerinin günümüz Kırgızistan Ülkesi’nde Balasagun ile ilişkisi olduğu yönündedir. Balasagun, Kutadgu Bilig’in yazarı olan Yusuf Has Hacip’in doğduğu yerdir…
Külliye olarak belirtilen oba içindeki en önemli yer ise Karamanoğulları soyunun gömülü olduğu alan olarak belirtilmiş olup, 128/2 sayılı tapu taşınmazı olarak belirtili yer 499 m2 genişlikte olup bunun içindeki yatır evi yapısı yaklaşık olarak 100 m2 dikdörtgen oturumda kesme taşla örülü yapılmıştır. Bu taşınmazın dört bir yanı dolalı çevresini saran yamaç ise 128/1 tapu sayılı yer olup 3722 m2 genişlikte bir gömüm alanıdır. Tüm yamacın ortasında kalan yatır evi yapısı üzerinde sekiz dilimden oluşan dolamda sivri uçlu yumçat biçimle örtülü belirgin dam çıkımı ile bunun altında yapı içine denk gelen kapalı yerde 5 kişi gömülüdür. Bu kişiler, sağ üçlü sırada Kerimüddin Karaman Bey, Şemseddin I. Mehmet Bey (Karamanoğlu Mehmet Bey), onun kardeşi Bedrettin Mahmut Bey olarak sıralanırken sağdaki iki kişi ise Kerimüddin Karaman Bey’in hanımı ile Karamanoğlu (Bedrettin) Mahmut Bey’in hanımıdır.
Bu yatır evinin doğu yan bitişiğinde bu kez üzeri açık olup yine dikdörtgen çevrimle örülü alan, namaz kılma yeri olarak düzenlenmiştir. Bu yapının Mekke’de Mescidi Haram içindeki Kabe’ye kuş uçuşu uzaklığı uydu üzerinden 1834 km olarak ölçülür…
Kabaca dikdörtgen olup eşit ölçüler üzerine oturmadığı anlaşılan yapı oturumunun Kabe’ye bakan kısa temel çizgisi yaklaşık 30-40 aralık açıyla batı yöne bakı dönülüdür. İlginç bir benzeşimle Balkusan Obası içinde yapılı güncel kullanımda olan dışı taş örülü cami de, Ermenek kent içinde konumlu Tol Medrese oturumu da, Karaman kent içi Saadettin Ali Bey Mescidi ile Hatuniye Medresesi de birdeş ya da benzeş açıyla Kabe dönelinin yaklaşık 30-40 açılık kayma ile batısına doğru yön tutmuştur. Bu açı kaymaları Konya’da Mevlana’da birdeş yönde görülürken, sağlamasını yapmak için baktığımız İstanbul’da Sultan Ahmet Camisi ile Süleymaniye Camisi’nde benzer açıyla ancak bu kez ters yönde doğuya döneli olduğu ortaya çıkar. Buradan anlaşılan durum, yeryüzünün yuvarlak olma etkisi üzerinden verilebilecek doğru çizgi çekilmiş olma varsayımının olasılığı, geçerliliğini yitirmekten yana ağırlık koyar. Ancak genel kanı, bu açı kaymalarının yönelişin ana çizgisini etkilemediği düşüncesindedir diyebiliriz…
Devam edecek…
