ÇUKURBAĞ PAMUKLU Yarlığı
Kar suyu yataklarının yıl içi dönemlerde değişmekle birlikte topladığı suların ilk belirdiği çöküntüler, doruğu 2050 metre olan Büyükkeyre ile yine doruğu 1930 metre olan Küçükkeyre dağlarının arası denginden, güney yöne eğimlenen 1750 metre düzeyindeki yüksek yayla basamakları içindeki çukurlarda görülür… Burada tek bir konum vermenin yerinde inceleme olmaksızın sunulması yetersiz bir saptama olarak görülecek olsa da yine de bazı yerler bunun izini taşıyor (36,749176, 33,587733) durmaktadır…
İlk belirgin sızıntı su izini saptadığımız konum (36,737859, 33,568554) ise deniz düzeyinden 1600 metre yükseltide olup, bu konumdan güneye doğru kıvrılarak 1500 metre yatak izi çizen suyun önüne bir su tutağı yapılmıştır… Çukurbağ köprüsü konumunun kuş uçuşu 4,85 km kuzeydoğu doğrultusu yönünde, yukarıda sözünü ettiğimiz kar suyu yataklarından sızan suyun toplandığı bir su tutağı yapılmış olup, bu su göleti (36,725736, 33,567404) Çukurbağ kırsal alanı içinde Dereyurt adı verilen dolayda yer alır… Suyun ilk belirdiği bu gölet konumunda yükselti, deniz düzeyinden 1470 metre ölçülür… Yine de kar suyu yataklarını başlangıç alıp 3,9. km’de Dereyurt dolayına yapılan tutak göletinden sonra su yatağını ölçmeyi sürdürdüğümüzde, kuzeyden güneye doğru inen su 7,8. km’de yönünü eğerek batıdan doğuya doğru akışını sürdürür…
Yatak uzunluğu 9,6. km’de Çukurbağ kırsal yerleşimi girişindeki köprü konumuna ulaşır su… Burada suyun geçtiği yerde yükselti, deniz düzeyinden 1120 metreye inmiş olur…
Su yatağı 11. km’ye ulaştığında yönü bu kez kuzeydoğudan güneydoğu yöne akacak doğrultuda dönmüş olurken bu konum bir yandan da suyun derin bir yarık içinde akmaya başladığını bize bildirmiş olur… Kayalık yer kabuğu çatlağı içinde yarık boyunca ilerleyen su, 13,5. km’ye gelindiğinde artık sıkışarak aktığı yerden kurtulup yumuşak eğimli geniş yamaç etekleri arasında akarak kendine yol bulmayı sürdürür… Suyun sıkışık yarlık içinden kurtulduğu boğaz konumu (36,680381, 33,630805) İbrahimli kırsal yerleşiminin yaklaşık 1,5 km güneybatı doğrultusu yönünde kalır… Suyun yarlık içine girdiği 11. km’de yükseltisi 1000 metre ölçülürken, yarlıktan çıktığı yerde yükseltisi 800 metreye iner… 2,5 km tutan bu kaya çatlağı içinde suyun inişi böylece 200 metreyi aşar… Yatağı içinde kıvrılarak ilerleyen su, 15. km’yi geçtiğinde ise artık Pamuklu kırsal yerleşimine ulaşmış olur… Burada su 650 metre yükseltiye iner… Pamuklu’dan sonra suyun yönü yeniden kuzeyden güneye doğru inecek biçimde değişirken, yatak uzunluğu Pamuklu çıkışında 16. km’yi, Dereköy düzlüğüne varılan boğazda ise 20 km’ye erişmiş olur… Pamuklu ile Dereköy arasındaki yarlık kesitinde ilerleyen karayolunun bir bölümünde yakın geçmite toprak kayması oluşmuş, bu kaymadan dolayı iki yerleşimi birbirine bağlayan geçici toprak yol kullanıma alınmıştır… Toprak kaymasının yaşandığı kesitte, yolun geçtiği tepe eteğinin karşı tepe yamacında üç basamağa dökülen oldukça güzel, görkemli bir çağlayan (36,652322, 33.649622) yer almaktadır… Dereköy’de 450 metreye inerek Kurtsuyu ile birleşen bu su, kar suyu yataklarını temel almayıp suyun ilk belirdiği Dereyurt su tutağı üzerinde 1600 metreyi başlangıç aldığımızda, 1150 metre yükseltiden inmiş olur… Karşılaştıracak olursak, Kıca Yarlığı ile Göğden Yarlığı yaklaşık 30 km su yatağı ölçülerinde olup, bu uzunluk aralığında su yükseltisi ikisinde de yaklaşık 950 metre inerken, Çukurbağ – Pamuklu Yarlığı’nın 20 km uzunluk ile daha kısa oluşunun yanında suyun indiği yükselti aralığı 1150 metre ile daha yüksek eğimde çıkmıştır… Bundan dolayı Çukurbağ – Pamuklu Yarlığı içinde akacak olan suyu daha güçlü olması beklenebilir…
Gelecek sayıda: KARACAOĞLAN Yarlığı
