Mersin Büyükşehir Belediyesi Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ) Genel Müdürlüğü’nün 2021 Yılı Kasım Ayı Olağan Genel Kurul Toplantısının 1. Birleşimi, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer başkanlığında gerçekleştirildi. MESKİ’nin SCADA sistemiyle önemli kazanımlar elde edildiğini vurgulayan Başkan Seçer, DMA (İzole Alt Bölge) bölgelerinde ikamet eden abonelerin hatlarındaki yüksek basıncın en verimli değerlere çekildiğini, böylece su faturalarında yüzde 10’luk düşüş yaşandığını söyledi. Suda yüzde 44,24 oranında bulunan kayıp oranının azaltılmasının önemine dikkat çeken Seçer, “Asıl bu sorunu çözersek aslında toplamda bütün sorunların, yani su fiyatlarıyla ilgili ya da su fiyatlarının en makul noktaya gelmesini sağlayacak en büyük çalışmayı yapmış oluruz. O da kayıp-kaçak oranını düşürmek” dedi. Başkan Seçer, yürütülen çalışmalar ve yeni verilen aboneliklerle kaçak tespit tutanaklarının sayısının bu yılın ilk 10 ayında 22 bin 972’ye düştüğünü ve 29,7 milyon liralık ceza kesildiğini söyledi.
“Her şey Mersinimiz için, Mersin’e yeni eserler kazandırmak için”
Çağrı merkezinin Teksin çözüm merkezine dönüştürüldüğünü anımsatan Seçer; “Gerçekten de Teksin muazzam netice veren çok güzel bir çalışmamız oldu. Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin ve bağlı kuruluşumuz olan MESKİ’nin ortaklaşa yürüttüğü bu çalışma şu anda çok güzel neticeler veriyor. Sadece vatandaşlarımızın bir şikayet merci olmasından ziyade, çok daha farklı görevi de bir arada yapabiliyor.Vatandaşlarımız sadece telefonla değil, Teksin mobil uygulamasıyla tüm sosyal medya kanalları üzerinden taleplerini, önerilerini de iletebiliyorlar ve kurumumuzun duyurularını da takip edebiliyorlar. Ayrıca borç sorgulama ve ödemenin yanı sıra devam eden projelerimizin takibini sağlayabiliyorlar. Online randevu alma gibi hizmetlerden de faydalanma yöntemleri oluyor. Vatandaşlarımızın sabrı için, anlayışı için çok teşekkür ediyoruz. Elbette ki her şey Mersinimiz için, Mersin’e yeni eserler kazandırmak için, hizmetler yapmak için. Bu süreç içerisinde de verdiğimiz rahatsızlıktan dolayı vatandaşlarımızın hoşgörüsüne sığınıyoruz” diye konuştu.
Suyun tüm dünyada değerli olduğu vurgusunu yapan Başkan Seçer, “Bunun yanında ev ekonomisinin en önemli gider kalemlerinden biri haline geldi. Günümüz koşullarında ailelerimizin içinde bulunduğu ekonomik şartları düşünürseniz su bedeli olarak faturalar önemli bir hal aldı. Aslında her gider önemli bir hal aldı. Bunun yanında rutin giderler elektrik, doğalgaz ya da diğer harcamaları her geçen gün fiyat artışlarından olumsuz şekilde etkilendiği için insanların aile bütçesine de olumsuz katkı yapıyor. Bizim su fiyatlarını daha makul hale getirmemiz için birçok faktör var. Girdi maliyetlerini düşürmemiz gerekiyor. Girdi maliyetleri içerisinde bizi yoran başta enerji olmak üzere birçok alanda yeni yatırımlar yapmamız lazım. Bu maliyetleri aşağı çekecek yeni teknolojileri şiddetle kullanmamız lazım. Bunun çalışmaları yapılıyor ve bugüne kadar olmadığı düzeyde ciddiyet altında bu çalışmaları sürdürüyoruz.Ama bir önemli konu var ki asıl bu sorunu çözersek aslında toplamda bütün sorunların, yani su fiyatlarıyla ilgili ya da su fiyatlarının en makul noktaya gelmesini sağlayacak en büyük çalışmayı yapmış oluruz. Oda kayıp-kaçak oranını düşürmek” ifadelerini kullandı.
“Faturalarda su kullanımıyla ilgili yüzde 10’luk düşüşü gözlemlemek mümkün”
MESKİ’nin 360° su yönetimi anlayışını benimsediklerini vurgulayan Başkan Seçer, şunları söyledi: “Suyu kaynağından aldık, tekrar en son nihai noktada suyu arıttık ve tekrar doğaya verdik. Bu anlayışımız ile suyun kaynağından ve arıtılarak çevreye bırakılmasına kadar olan tüm süreci haftanın 7 günü, 24 saat takip edebiliyoruz. Bunu SCADA Merkezimiz ile gerçekleştiriyoruz. Parasal olarak çok büyük bir yatırım yaptık. Teknolojik bir yatırım ama bunun sonuçlarını da almaya başladık. Her geçen gün de bunun sonuçlarını, olumlu olarak sonuçlarını, katlanarak almaya da devam edeceğiz. Zaten bunu şu anda gözlemliyoruz. SCADA Merkezimiz ile Mersin’in tüm noktalarındaki içme suyu şebekelerini, atıksu göstergelerini, içme suyu ve basınç değerlerini, kontrollerini gerçekleştirebiliyor ve bu şebekeleri anlık olarak izleyebiliyoruz. Böylece kayıp-kaçak oranlarını minimum seviyeye indirmek için mücadele ediyoruz. Bu amaçla atılan adımlardan birini de DMA bölgeleri oluşturuyor yani bunlar izole alt bölgeler.Bunların sayısını arttırdıkça biz SCADA sayesinde MESKİ’nin hizmet götürdüğü her noktayı elektronik ortamda, dijital ortamda kontrol altına alma imkânına sahip olacağız. DMA bölgelerinde ikamet eden abonelerin hatlarındaki yüksek basınç SCADA tarafından değişken tarifelerle online olarak en verimli değerlere çekilmektedir. Bu nedir? Gece su kullanımı düştüğü için basınç artar sistemde. Siz orada otomatik olarak o bölgenin basıncını düşürürseniz insanlar gece musluğu açtığı zaman her zaman olduğu tazyikin üzerinde su gelmez ve su kaybı da olmaz. Bakın çok hassas düşünülmüş şeyler ama sonuç olarak bize çok büyük kazançlar elde ediliyor. Biraz sonra rakamları da vereceğim. Bu iyileştirme sayesinde vatandaşların su faturalarında yüzde 10’luk bir düşüş sağlanmış o bölgelerde. Yani debi kontrolü, basınç kontrolü yaptığımız bölgelerde şu ana kadar vatandaşlarımızın faturalarında su kullanımıyla ilgili yüzde 10’luk düşüşü gözlemlemek mümkün. Yani 10 metreküp kullanıyorsa bu 9 metreküpe düşmüş. Çalışmalarımıza 2019 yılında başladık göreve gelir gelmez bu işin önemini kavradık ve başlattık.”
“Toplam 8 bin 779 aboneden yıllık 461 bin 484 metreküp su tasarrufu sağlandı”
Mersin genelinde DMA yapım çalışmalarına hız verdikleri vurgusu yapan Seçer; “9 adet DMA’nın takibi SCADA Merkezi’nden yapılıyor. İşte bunu ne kadar artırabilirsek ki 2022 yılı sonuna kadar Mersin genelinde 50 adet DMA’yla basınç yönetimini hedefliyoruz. Yani 50 ayrı bölgeyi kontrol altına almış olacağız. Bir örnek vermek istiyorum; 27 bin 345 nüfuslu Toroslar ilçesi; Demirtaş, Portakal, Turgut Türkalp ve Mithat Toroğlu Mahallelerini kapsayan DMA yatırımı kapsamında toplam 8 bin 779 aboneden; günlük 1282 metreküp, aylık 38 bin 457 metreküp, yıllık ise 461 bin 484 metreküp su tasarrufu sağlanmış oldu” dedi.
Aktif kaçak kontrolü ile akustik dinleme işlemlerinin 2019 yılından itibaren yapıldığını ve 24 saat boyunca aktif yeraltı dinleme operasyonlarının gerçekleştirildiğini belirten Başkan Seçer; “Buna aktif kayıp kontrolü diyelim. Çünkü kaçak daha çok suyumuzun çalınması anlamına geliyor. Burada da elimizdeki cihazlarla; doktor stetoskopu takar sırtınızı dinler, ciğerlerinizi dinler, kalbinizi dinler; yer altındaki suyun akışını dinliyoruz ve nerede bir arıza var nerede, hangi damarda bir aort genişlemesi var, çatlama var, patlama var onları tespit edebiliyoruz” diye konuştu.
“Suda kayıp oranı yüzde 44,24”
Başkan Seçer, yıllara göre su kayıpları ile ilgili değerlendirmede bulunarak, şunları söyledi: “2019 yılında yüzde 47.15 kayıp oranımız var, bu çok yüksek bir oran. Yani sisteme giren her 100 litre suyun yaklaşık olarak 53 litresi tahakkuk ediliyor, faturalandırılıyor, 47 litresi ortada yok. Ya kaçak kullanılıyor; yani sayacı olmadan, fatura ödemeden kullanılıyor ya da demode olmuş şebekede bu sular kayboluyor ya da hatalı yapılan içme suyu şebeke hatlarından. Bu oran 2020 yılında yüzde 46.35’e düşmüş. Şu anda ilk 10 ay içerisinde bu oranı yüzde 44,24 seviyelerine ancak çekebilmişiz. Kaçak konusuna da geleceğim, oradaki rakamlara da değineceğim. Bizim bu konuda çok daha detaylı çalışma yapmamız lazım. Kenti yöneten, kent yönetiminde görev almış ve memlekete taş üstüne taş koyandan Allah razı olsun. Ama şunun da altını çizmemiz gerekiyor; bu altyapı çalışmaları adından da anlaşılacağı üzere yerin altında. Pek görmek, gözlemlemek mümkün değil ve bu işlerde müteahhitlerimizin yaptığı işi denetleyecek hem aklı hem vicdanı hem gönlü düzgün denetmenler bulamazsanız her türlü istismara açık konular. Orada yapılan her hatalı çalışma, her eksik çalışma işte bugünkü sonuçları karşımıza çıkarmış. Birçok bölgede bunu yaşıyoruz. Bazı bölgelerde proje hatasından kaynaklı, mesela Aydıncık en büyük örneklerinden biri. Yine Limonlu’da orada kanalizasyon şebekesinde de bir proje sorunu yaşıyoruz. Bir türlü çözemiyoruz. Geriden gelen milyonlarca lira kaynak toprağın altına gömülmüş ama şu anda işlevsel değil, işlevsel olsa bile usulüne uygun yapılmadığı için astarı yüzünden pahalıya mal oluyor. Ama her geçen gün bu konuda ilerleme sağlayacağız. Çünkü bu konuyu çok ciddiye alıyoruz.”
İlk 10 ayda 22 bin 972 adet kaçak tespit tutanağına 29,7 milyon TL ceza
Başkan Seçer, aktif kayıp kontrolüyle tespit edilen ve onarımı yapılan arızaları aktarırken, şunları kaydetti: “Mersin il geneli nüfusunun yüzde 71’ini Berdan İçme Suyu Arıtma Tesisimiz besliyor. Tarsus’tan. Yani nüfusun her 100 kişinin 71’i Tarsus Berdan İçme Suyu Arıtma Tesislerinden gelen sudan yararlanıyor. Vereceğim rakamlar da bu bölgeyi ilgilendiriyor. Aktif kayıp kontrolü ile tespit edilen ve onarımı yapılan arızaları sizlere aktarmak istiyorum. 2019 yılında 161 adet arıza meydana gelmiş. 2020 yılında 587 ya da bunlar tespit edilmiş. Varmış, tespit edilememiş. İşte bu çalışmalar vasıtasıyla biz bunları, geriden gelen bu arızaları da tespit etmiş oluyoruz. 2021 yılında da bu rakam 1761 adet arıza tespitine kadar çıkmış. Yine kaçak konusunda, yani suyumuzun çalınması konusunda bazı rakamlar vermek istiyorum. 2019 yılında 54 bin 590 kaçak işlemi yapılmış. Tutanak tutulmuş ve 22 milyon 676 bin 721 TL de ceza tahakkuku yapılmış. 2020 yılında tutanak sayısı 57 bin 135’e çıkmış. Tahakkuk eden ceza miktarı 39 milyon 850 bin 210 TL’ye çıkmış. 2021 yılı 31 Ekim itibariyle tutanak sayısı 22 bin 972’ye düşmüş. Bu şundan kaynaklı; daha önceki 2020 ve 2019 yılındaki rakamlar içerisinde bazı bölgelerde mevzuata uygun abone olamıyorlar, tapusu yok, kapı numarası yok, onu yok, bunu yok ama insanların ihtiyacı var. Bunlara göz yumuluyor. Yüzde 100 yüksek fatura ödeme koşuluyla, yani cezalı ödeme koşuluyla bunlara yol açılabiliyordu. Şimdi biz bunların çoğuna abonelik verdik. Bir tapuya verdik, bir kapı numarasına verdik. Yani vatandaşı rahatlatacak, mevzuata uygun hangi veriler varsa elinde ya da değerler varsa, onları alarak, onları dayanak yaptık ve biz bu insanların aboneliklerini verdik. Onun için de tutanak sayısı düştü. Yani tutanaklar; aslında bir kısmı gerçekten suyumuzu çalıyor. Bir diğeri tutanak tuttuk ama mecburiyetten suyu kullanıyor. O da cezalı ödüyor. Biz de bu şekilde bu işi sürdürüyorduk ama şimdi onları da kontrol altına aldık. Şu ana kadar da 29 milyon 695 bin 105 TL’lik tahakkuk kesim miktarımız olmuş.”
“Mersin’deki 23 atıksu arıtma tesisimiz 7 gün 24 saat çalışıyor”
Başkan Seçer, suyun değerli olduğundan söz ederek, “Çünkü küresel ısınma kaynaklı, kuraklık söz konusu. Nüfus artışı söz konusu. Bu da su kaynaklarımız üzerinde baskıyı artırıyor. Bu tüm dünyada böyle. Bu bağlamda da MESKİ’nin çok değerli, önemli, birçok su ve kanalizasyon idaresine örnek olabilecek çalışmalarından bahsetmek istiyorum. Arıtılmış atıksuların tarımsal amaçlı sulama ve endüstride yeniden kullanılması için önemli çalışmalar yapıldı. Bunu gerçekten örnek olabilecek güzel çalışmalar olarak değerlendiriyorum. Mersin’de 23 adet atıksu arıtma tesisimiz bulunmakta ve tesislerimiz 7 gün 24 saat çalışmakta. Atıksular tam arıtılarak da alıcı ortama deşarj edilmekte. Derin deşarj yapılıyor, denize deşarj ediliyor ya da diğer alıcı ortamlara bu nihai suları deşarj ediyoruz. Özellikle tam arıtılmayan atıksuların denizlere deşarjının etkisiyle müsilaj gibi ki Marmara Denizi’nde yoğun görüldü, çevresel krizlerin yanında oksijen azlığı ve ekosistem yıkımı gibi kronik sorunlar yaşanabilmekte, ekolojikdenge bozulmaktadır. Doğamızı, çevremizi ve denizimizi korumak adına farklı noktalarda bulunan, atıksu arıtma tesislerimizden çıkan kalitesi yüksek arıtılmış atıksuların gerek tarımsal alan gerek rekreasyon alanı sulamasında, gerekse de endüstriyel kuruluşların proseslerinde kullanmaları için projeler geliştiriyoruz” dedi.
Genel Kurul’da aralarında Tarifeler ve Abone Hizmetleri Yönetmeliği’nde yapılacak değişikliklerin de yer aldığı 9 maddenin 8’i komisyonlara sevk edildi. MESKİ’de çalışan memur ve sözleşmeli personele ilişkin Sosyal Denge Sözleşmesi’ni yapma yetkisinin Başkan Vahap Seçer’e verilmesini kapsayan madde ise oy birliğiyle kabul edildi.
